Killing fields en bijzonder eten

Gisteren was de dag aangebroken om naar de killingfields en prinson-21 te gaan. Om dit verhaal te kunnen snappen moet ik even beginnen met een korte samenvatting van de oorlog in Vietnam. Deze begon als een burgeroorlog waarbij de communisten uit het noorden naar het zuiden kwamen om het kapitalistische zuiden te veroveren en communistisch te maken. Dit vonden de Amerikanen geen goed idee, dus die begonnen Zuid-Vietnam te helpen in hun strijd tegen het communisme. Ze hebben hele stukken oerwoud weggevaagd en duizenden bommen gegooid om de communisten uit te roeien. Toen de Amerikanen doorkregen dat in cambodja de communisten ook de macht wilden grijpen, begonnen ze tussen 1973 en 1975 ook Cambodja te bombarderen. Uiteindelijk is, nadat de Amerikanen waren vertrokken, Zuid-Vietnam verslagen door de communisten en is het hele land onafhankelijk, maar communistisch geworden. In 1975 in Cambodja greep de communistische Rode Khmer, onder leiding van Pol Pot de macht, nadat zij de Amerikanen verdreven hadden. Het plan om het communisme door te voeren in Cambodja was echter een stuk mensonvriendelijker dan in Vietnam. Pol Pot wilde dat iedereen gelijk was, dat iedereen op het platte land werkte en dat de rijstproductie van het land 3x zo hoog zou worden. Dit wilde hij bereiken door iedereen uit de steden weg te sturen, scholen en religieuze gebouwen te sluiten en dat het hele land in de landbouwsector ging werken. Binnen 3 dagen waren alle scholen en andere gebouwen in de steden gesloten en was iedereen verdreven naar de rijstvelden. Intelectuelen en religieuzen konden een gevaar vormen voor de nieuwe communistische samenleving en werden meteen gevangen genomen. Ook als je een andere taal sprak of alleen al een bril droeg was dat genoeg om gevangen gezet te worden. Een van de grootste middelbare scholen in Phnom Phen werd binnen een paar dagen omgebouwd tot gevangenis, met honderden kleine cellen van ongeveer 1×2,5m en een aantal martelkamers. Dit was prison S-21. Hier kom ik later op terug.
's Ochtends gingen we met de tuktuk naar de killingfields. Dit was een redelijk groot ommuurd terrein 15km buiten Phnom Phen. Alle gevangenen van S-21 die nog niet waren doodgemarteld in de gevangenis, werden hier om de paar dagen in grote vrachtwagens naartoe gebracht. Omdat kogels te duur waren werden de mensen hier doodgeslagen met stokken, speren, bijlen en ander gereedschap. Ook werden palmbladeren gebruikt om mensen hun hoofd af te snijden. Waarna de mensen in grote massagraven werden gegooid. Jonge kinderen werden aan hun benen vastgepakt en met hun hoofden zo vaak tegen de boom aan geslagen dat ze stopten met huilen. Daarna werden ze met de moeders in een apart massagraf gegooid. Om de geur te verbergen en zeker te zijn dat de mensen dood waren, werden er aan het eind nog chemicaliën over de lichamen gegooid. Op dit terrein van deze killingfields lagen alleen al lagen ruim 20.000 mensen begraven. In totaal zijn er bijna 2 miljoen mensen vermoord en overleden aan de gevolgen van de acties tijdens de 3 jaar dat de Rode Khmer aan de macht was. In het midden van de killingfields was een pagoda gebouwd waarin zoveel mogelijk schedels en botten te zien zijn. Deze is gebouwd om de mensen te vereren en te laten zien dat deze gruweldaden zich niet mogen herhalen. Na 2u hier rond te hebben gelopen vertrokken we weer met dezelfde tuktuk naar de Russian market. Hier konden we even bijkomen van wat we die ochtend gezien hadden onder het genot van een heerlijke lunch. Na de lunch hebben we nog kort over de markt, met voornamelijk goedkope kleding, rondgelopen.
Even later namen we de tuktuk naar prison S-21. Dit oude schoolgebouw was alleen ommuurd met een lage betonnen muur en leek vanbinnen ook gewoon op een oude school met een mooie tuin. Als je echter verder keek in de oude kantoren en klasloken waren nog duidelijk de martelkamers en cellen te zien. Ook werd met veel verhalen, foto's en oude martelwerktuigen een duidelijk beeld geschetst van wat er in 3 jaar dat de Rode Khmer aan de macht was, heeft afgespeeld. Ook was er een verhaal te lezen over dat Zweden een van de weinige landen was die Cambodja die tijd in mocht. De diplomaten werden rondgeleid door de steden en over het platte land zonder iets van de gruweldaden te kunnen zijn. Iedereen leek blij met het regime en iedereen had genoeg eten. Dit was genoeg informatie voor de Zweedse diplomaten om terug ta gaan naar Zweden en te vertellen hoe hoed de Khmer het land leidde. Achteraf heeft maar 1 van de 7 Zweedse diplomaten die Cambodja bezocht heeft, spijt betuigd na het zien van de killingfields en S-21. De andere 6 bleven bij hun standpunt dat het communisme een goed systeem is.
Na het 3 jarig tijdperk van de Rode Khmer vonden zelfs de communistische Vietnamezen het genoeg geweest. Zij hebben de Khmer verslagen en naar het oerwoud in het westen verdreven. Hier werd de Khmer nog wel gesteund door Thailand omdat het een soort veiligheidsbarriere vormde voor het oppermachtige Vietnam. Pas in 1997 is Pol Pot veroordeeld. Hij kreeg alleen huisarrest.
Toen de Vietnamezen prison S-21 binnenkwamen waren er nog maar 7 mensen in leven van de 20.000 mensen die er gezeten hebben. Na deze bizarre dag moesten we nog een eind teruglopen naar het hostel. Daarna zijn we heel hard gaan chillen aan het zwembad. Pas om half 8 konden we weer energie opbrengen omm te gaan eten. Omdat bijna overal in Cambodja de keukens al om 7u dichtgaan was dit niet zo makkelijk. Gelukkig was het nog druk bij een restaurant om de hoek. Een Engelse man die al 3 jaar in Cambodja woont gaf daar een feestje met zijn Cambodjaanse vrienden. Omdat het barpersoneel geen Engels sprak raakten we direct in gesprek met die groep. Ze hielpen ons met bestellen en we kregen 2 kannen gratis bier van de Engelse man, Nigel. Toen we ons eten ophadden kwamen ze aan met een bord gefrituurde krekels. Of we wilden proeven.. Nou oke dan. Lisse, Laura en ik namen er wel een. Opzich een lekkere zoute snack, beetje te knapperig naar mijn smaak. Later kwamen ze met nog een bord aan met grotere insecten. Ook daarvan heb ik er een geproefd, die was al iets zachter van binnen. Nadat we geproefd hadden zij een Cambodjaan met een grote mond dat hij er nog nooit een gegeten. Toen heb ik er toch maar voor gezorgd dat hij er ook een zou nemen.
Diezelfde avond om 12u namen Laura, Lisse en Marjolein de bus naar Siem Riep.
Ik heb nog lekker een nachtje in het hostel geslapen en heb vanochtend de bus naar hetzelfde stadje genomen. De busreis duurde ruim 5 uur. Het was een toeristenbus, maar ik zat naast een Cambodjaanse man die een beetje Engels kon. Hij had een vrouw en kind in Japan, maar woonde zelf nog in Cambodja. Rond lunchtijd stopten we bij een restaurant. Hij vroeg of ik met hem wilde lunchen, waarom niet?! Ik dacht dat er wat bordjes vlees, rijst en groente op tafel zouden komen wat we in bakjes zouden scheppen. Toen het eerste bordje op tafel kwam schrok ik wel een beetje. Zijn lievelingseten: gefrituurde dode vogeltjes. Je moest ze bij de achterpoten vastpakken en dan gewoon bij de kop beginnen met eten. Totdat er van de achterpoten alleen nog 2 kleine stokjes overwaren. De botten waren redelijk goed door te bijten en de binnenkant was redelijk zacht, maar je moest niet kijken en heel goed kauwen om alles naar binnen te krijgen. Daarnaast kregen we nog een koriandersoepje met (vis)s-en-graten erin. Toen we daarmee begonnen waren kregen we ook nog een bord vol met tientallen gefrituurde insecten erop. De gemiddelde mens zou al bang zijn als ze deze op straat tegen zouden komen, maar nu was het echt een kwestie van dooreten. Ook niet meer zoals gisteren 1tje proeven, maar het bord moest op zijn minst iets leger worden. Ze zijn best te eten, maar ik kan nogsteeds niet echt wennen aan het idee. Gelukkig kreeg ik er ook een biertje bij, dat maakte veel goed. Uiteindelijk heeft hij de hele lunch betaald en heb ik een proteïnerijke lunch genoten.
Na de lunch was het nog 2 uur rijden naar het nieuwe hostel in Siem Riep, waar ik net al heerlijk gezwommen heb in het zwembad. Ik ben benieuwd wat ik hier ga tegenkomen.